Geschiedenis

AVV: Sedert 2005 blijvend vernieuwend

Vakbond AVV bestaat sinds 2005. Op 21 september 2005 werd deze nieuwe vakbond opgericht door het deponeren van de statuten. Op 1 oktober 2005 lanceerden we de vakbond met een opiniestuk in De Volkskrant. Dat was precies een jaar na de grote demonstratie van vakbonden op het Museumplein in Amsterdam.

De vakbonden demonstreerden toen tegen de bezuinigingen van kabinet Balkenende II (CDA, VVD, D66). De leden van de bonden waren boos over de plannen om het vroegpensioen af te schaffen. Dat was nou net het enige plan van het kabinet dat jongeren wel prima vonden.

Martin Pikaart, de huidige voorzitter van AVV had al een tijdje geprobeerd om de ambtenarenbond van FNV te moderniseren. In zijn ogen deed de vakbond steeds minder voor jongeren, die steeds meer in flexbanen zaten en veel te veel pensioenpremie moesten betalen. Toen hij deze demonstratie zag zonk de moed hem in de schoenen. Hij zegde zijn lidmaatschap op.

De andere oprichter, Mei Li Vos was het stoom al uit de oren gespoten toen ze de langs de demonstratie liep. Ouderen die demonstreerden voor het behoud van hun rechten, terwijl zij en haar tijdgenoten in flexbanen gevangen bleven en nooit een hypotheekje zouden kunnen krijgen, laat staan pensioen opbouwen.

Groot was de verbazing en irritatie dan ook toen de vakbonden in de zomer van 2005 het voor elkaar kregen om het vroegpensioen voor ambtenaren te repareren. Leuk voor de 55-plussers, maar iedereen jonger dan 55 moest daar voor betalen.

Een groep jonge ambtenaren werd boos en schreef een scherp artikel, waarin de de zogenaamde solidariteit uit dat akkoord fileerden. Pikaart in Utrecht en Vos in Amsterdam lazen beide dat artikel en zochten contact met de auteurs van het artikel. Er moest wat gebeuren. De ambtenaren wilden zelf niet een actiegroep oprichten. Ze brachten wel Pikaart en Vos bij elkaar.

Bij een broodje in een Haags cafe ontstond het plan om een nieuwe politieke partij op te richten. Al snel ontdekten Pikaart en Vos dat dat veel te omslachtig was. Een politieke partij moet ook een mening hebben over de omvang van kippenrennen en het lidmaatschap van de NAVO. Veel praktischer was het oprichten van een vakbond.
Zo gebeurde. Inmiddels had een aantal andere twintigers en dertigers zich aangesloten. In een paar vergaderingen bij de oprichters van het eerste uur thuis werd het plan bedacht.

• De vakbond zou zich inzetten voor flexwerkers en freelancers, omdat de bestaande vakbonden niets voor deze werkenden konden betekenen.
• De vakbond zou democratisch zijn. Iedereen die onder een CAO viel zou er voor mogen stemmen, niet alleen dat handjevol leden.
• De vakbond zou voor een eerlijke pensioenstelsel pleiten, waar de jongeren van nu ook wat aan zouden hebben, fair solidair noemden we dat.
• De vakbond zou opkomen voor de freelancers, dat ook zij ooit een hypotheek zouden kunnen krijgen.
• En deze vakbond zou een hele lage contributie kennen, de leden hadden weinig geld, en een vakbond hoeft niet in dure kantoren te zitten. Bovendien maakten we als een van de eersten gebruik van het internet als organisatiemiddel. Mensen konden zich makkelijk via internet aanmelden en met een tientje per jaar konden ze de bond steunen.

In 2005 waren deze plannen en de methoden vernieuwend, nu zijn ze gelukkig gangbaar. De democratische principes en het draagvlakmodel van AVV zijn echter nog steeds vernieuwend. Niet-leden inspraak geven op de CAO doen andere bonden nog steeds niet.

Waarom die afkorting AVV? Dat is toch verwarrend?
Iedereen die een beetje thuis is in de wereld van vakbonden en CAO's weet dat AVV een heel verwarrende naam heeft voor een vakbond. AVV staat namelijk ook voor algemeen verbindend verklaren.
Algemeen verbindend verklaren gebeurt als er een cao is afgesloten tussen werkgevers- en werknemersorganisaties in een sector, die vervolgens verplicht wordt gesteld voor alle bedrijven die in die sector vallen, dus ook bedrijven of werknemers die niet lid zijn van een van de organisaties die de CAO afsloten. Op zich een goed principe om concurrentie op arbeidsvoorwaarden tegen te gaan in een sector, maar er zijn ook  nadelen. Maatwerk is niet mogelijk, en soms worden bedrijven verplicht mee te doen met een CAO terwijl ze niet passen bij die sector.

Een bevriende ambtenaar was eens aan het meedenken met onze plannen, bedacht toen dat we een alternatief voor de bestaande vakbonden aan het worden waren, en kreeg toen een lampje boven zijn hoofd:  Alternatief voor Vakbond, AVV. Te grappig. Gingen we doen. Bij de notaris die onze statuten opstelde was dat ook geen probleem. Sindsdien zijn wij AVV met hoofdletters en gaat algemeen verbindend verklaren met kleine letters.

Hoe Vos in een mediastorm terecht kwam en wat je er van kan leren
Oprichter Mei Li Vos raakte in 2005 en 2006 in een mediastorm. Ze kan er nu over praten, maar het heeft lang geduurd voor ze van de schrik bekomen was.
Wat is een mediastorm? Een enorme hoeveelheid aandacht voor iets of iemand, omdat dat iets of die iemand anders is dan verwacht of gewend. Bijna alle kranten, tv-programma's, bladen en sites wilden wel een interview met die Vos van dat nieuwe vakbondje.

Waarom? de verklaring is waarschijnlijk tweeledig. In de eerste plaats dat een jonge vrouw een vakbond opricht. Dat is raar, en doen jonge vrouwen in de regel niet. De tweede verklaring is waarschijnlijk dat Vos nooit een mediatraining had gehad. Zeker in de eerste maanden flapte ze van alles er uit, kon eindeloos associeren en dronk ook wel eens een wijntje tijdens een interview.

Een van de grootste uitglijders, die tot zowel veel aandacht als hilariteit leidde was informeren of de interviewer ook zijn ballen schoor. Het interview was uitgewaaierd naar modern feminisme, de vaststelling dat hedendaags feminisme ook de oksels scheert en de nieuwsgierigheid hoe dat nu bij mannen zat. Vos kan iedereen afraden alcohol te drinken tijdens interviews.

Door het gebrek aan mediatraining wilde Vos ook nog wel eens wat boude uitspraken doen over babyboomers. Wat weer verhitte reacties van babyboomers opriep, en zo de mediacyclus versterkte. Journalisten vonden het natuurlijk fantastisch, zo'n ongepolijst, spontaan en vooral onvoorzichtige woordvoerder van de nieuwe vakbond. Mediastormen luwen meestal vanzelf, omdat iedereen alles nu wel weet en er weer een volgend onderwerp of persoon is om je over te verbazen.

Woordvoering is de kunst om het evenwicht te bewaken tussen focus op je boodschap en authenticiteit. Te veel mediatraining slaat elke boodschap dood, te weinig mediatraining laat de boodschap verzanden in ruis. We hebben bij AVV veel geleerd in die eerste periode.